EZILME (INCELIK)TAYINI BOYA

1. AMAÇ

İncelik (ezilme)’ nin TS 39’ a uygun olarak tayin edilmesi

2. SORUMLULAR

Kalite kontrol sorumlusu

3. CİHAZLAR VE MALZEMELER

3.1 Ölçü aleti(çelikten plaka) (çizelge 1)

3.2 Raspa**

**Raspa, yaklaşık 90 mm uzunluğunda, 40 mm genişliğinde ve 6 mm kalınlığında tek veya çift kenarlı çelik bıçaktır. Uzun kenarları düzgün ve yaklaşık 0,25 mm yarı çapında yuvarlatılmıştır.

4. TALİMATIN AYRINTISI

   1. Deney numunesinin yaklaşık incelik derecesini ve deney için en uygun ölçü aleti boyutunu tespit etmek için bir ön tayin yapılır (TS 2620 EN ISO 1524 Çizelge 1 ve Madde 6.5’in notu). Bu yaklaşık deney sonucu deney raporunda gösterilmez.

   2. Bundan sonra deney üç numunede ayrı ayrı paralel olarak yapılır.

   3. Tamamen temiz ve kuru olan ölçü aleti (TS 2620 EN ISO 1524 Madde 4.1), düz ve yatay bir yüzey üzerine konur.

   4. Yeterli miktarda deney numunesi, kanalın derin ucuna kanaldan taşacak şekilde aktarılır. Numune kanala aktarılırken hava kabarcığı oluşmamasına dikkat edilir

   5. Raspa (TS 2620 EN ISO 1524 Madde 4.2) her iki elin baş parmakları ile diğer parmaklar arasında tutulur ve raspanın uzun kenarı, ölçü aletinin kısa kenarına paralel olarak kanalın derin olduğu yerde yüzeyle temas edecek şekilde yerleştirilir. Raspa ölçü aletinin yüzeyine dik konumda ve kanalın uzun kenarlarıyla dik açı teşkil edecek şekilde tutulur ve bu şekilde kanalın derin ucundan sıfır ucuna kadar ölçü aletinin yüzeyi üzerinden sabit hızla (1 s – 2 s sürede) çekilir. Matbaa mürekkepleri veya benzer sıvılar deneye tâbi tutuluyorsa, çok düşük sonuçlar elde edilmesinin önlenebilmesi için raspayı kanal boyunca çekmek için geçecek süre 5 s’den az olmamalıdır. Kanalın deney numunesi ile dolmasını sağlamak ve taşan deney numunesini uzaklaştırmak amacıyla raspa ölçü aletine doğru yeterince bastırılmalıdır

   6. Bu çekme işleminin tamamlanmasından sonra, saniyelerle ifade edilebilecek mümkün olan en kısa sürede, kanalın uzun kenarına dik açıdaki bakış hattında ve ölçü aletinin üst yüzeyi ile 20° - 30°’ lik bir açı oluşturacak doğrultuda, kanaldaki deney numunesi deseninin kolaylıkla görülmesini sağlayan aydınlık bir yerde ölçü aleti yüzeyine yandan bakılır

   7. Deney numunesi içerisindeki parçacıkların belirgin bir şekilde, beneklilik göstermeye başladığı ve özellikle kanal eninde 3 mm genişliğindeki bir bantta beş ilâ on parçacık görülen ilk nokta, kanal boyunca izlenerek tespit edilir (Şekil 3 ve Şekil 4). Beneklerin belirgin bir biçimde görülmeye başlamasından önce saçılmış olarak görülebilecek olan benekler dikkate alınmamalıdır. Kanal enindeki genişlik bandı üst sınırı aşağıdaki yaklaşımlarla tahmin edilir

- 100 μm’lik ölçü aleti için 5 μm,

- 50 μm’lik ölçü aleti için 2 μm ve

- 25 μm’lik ölçü aleti için 1 μm.

8. Her okumadan sonra ölçü aleti ve raspa, derhal uygun bir çözücü ile temizlenir

9. Üç tayinin ortalaması hesaplanır ve sonuç orijinal okumalardaki kesinlikle kaydedilir

Tekrarlanabilirlik, r

Aynı operatörün, aynı laboratuarda kısa zaman aralıklarında Standard deney yöntemlerini ve aynı aletleri kullanarak özdeş numuneler üzerinde elde ettiği iki tek deney sonucu arasındaki mutlak fark, % 95 olasılıkla ölçü aleti aralığının % 10’u içinde olmalıdır.

Uyarlık, R

Farklı operatörlerin, farklı lâboratuvarlarda standard deney yöntemi ile özdeş numune üzerinde elde ettiği iki

tek deney sonucu arasındaki mutlak fark, % 95 ihtimalle ölçü aleti aralığının % 20’si içinde olmalıdır.